Tôi vẫn biết ở thời nầy tuổi trẻ ngang ngạnh lắm, bất kể nhà giáo dục. Mà không biết tại sao ông lại có thái độ trên. Có thể những câu đường mật bắt họ dời núi lấp sông được.
Những xao xuyến tâm hồn vì lo ăn chơi, lo làm dáng, lo khiêu gợi, tán tỉnh, nô lệ mỹ nhân còn là có đầu óc mất khả năng phán đoán, sắc sảo, cảm hiểu xâu xa. Tôi biết có vài bạn trai giấu tên cha mẹ, không cho ai biết nguồn gốc mình. Dĩ nhiên phải biết lựa người để cuộc sống gia đình là một bản cầm sắt tuyệt diệu.
Có nhiều vấn đề không ăn thua đến óc xã hội, việc tổ chức chánh quyền, cải tạo phong tục, canh tân xứ sở, họ vẫn bàn leo qua, ra đề nữa, nói không ra đâu mà cứ nói. Có bạn trai khác bối rối trong một thời gian vì thấy quanh cơ quan sinh dục của mình có những dương mao. Yêu ai họ cứ tưởng tượng ai cũng tốt, cũng chung thủy như họ.
Trí tuệ bị ám ảnh bởi các hình mỹ nhân, hình ảnh cuộc truy hoan ô uế. Chateaubriand nói con cọp xé mồi rồi ngủ, con người sát nhân rồi thức. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác.
Học thuộc lòng đối với họ là một cái nợ. Nhưng chắc nhắn là họ say sưa tương lai như người si tình say mê một đối tượng yêu. Đã mất lòng tín cẩn vì dua nịnh, ba xạo nên trong xã hội họ, bị khinh rẽ, ít bạn bè, thường sống cô độc.
Hãy mua thiện cảm và tín nhiệm với họ nhất là bán cho họ lòng tin cẩn trước rồi hãy lái họ về đời sống băng tuyết. Về đường tình ái, họ vẫn bị những cám dỗ nhất là trong tâm tưởng. Rồi đây trên đường sự nghiệp, họ đóng những vai trò xã hội có liên hệ đến vận mệnh hạnh phúc đồng loại.
Đôi khi họ hơi lố lăng trong cách ăn nói, khi họ bàn về điều xấu ta đừng rầy liền. Cậu trai nào có dáng điệu thiếu nữ thì họ mê như người ta mê đ àn bà và một khi họ cam kết xây đời bằng hữu keo sơn nơi kẻ ấy rồi thì họ bắt đầu hết yêu kẻ ấy ngay và bắt đầu yêu cậu trai khác. Tính giáo dục là khoa học tối hệ mà chỉ được đề cặp từ nửa thế kỷ trước thôi, nói vậy hiểu ngầm ngoài ra các giáo điều của đức khiết bạch được tổ chức thành khoa học.
Ta thấy đó là những tinh thần, tình cảm mạnh tuy không đ àn áp nổi tình yêu cùng lương tâm, có thể ảnh hưởng trên ấy không ít. Họ không giản lược, hời hợt đâu mà họ đơn sơ hiểu theo nghĩa triết lý. Họ không thích những bài sử bàn về chính trị rắc rối, những con số bề dài của sông, bề cao của núi trong địa lý.
Nó căn cứ vào những điều kiện vật thể nên nó bắt bạn trai đòi luôn sự hiện diện của bạn mình. Người ta thường thấy họ ưa làm việc, ưa chơi giỡn ở nơi có nhiều ánh sáng. Phải chơi với bạn theo tiên ngữ của nhà bác học Trương Vĩnh Ký: Tin tin, Phòng phòng.
Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản. Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn. Một bên vô định hướng về đời sống, một bên nhận thức cứu cánh của nhân loại cách rõ rệt.