Nhà giáo dục phải có cặp mắt tinh nhuệ để nhận thấy những tâm hồn trai yếu đuối hầu giúp họ về chí dục. Công giáo thì khả quan nhất nhưng rất gắt. Không phải lo cho nên thân hiểu theo nghĩa của cha mẹ họ.
Bạn gái thua hẳn họ về cuộc sống tinh thần nầy. Cũng không đáng ngạc nhiên: nhiều thanh kiếm phải sét vì giọt lệ đàn bà. Vả lại mục đích của cuộc đời đâu phải là làm lớn.
Đến lúc hoa niên về dào dạt trong tâm hồn, tình cảm họ tăng cường độ. Quan sát kỹ người ta thấy tâm hồn họ có lúc như sa mạc vắng, có lúc âm u như rừng thẳm, có lúc náo động như biển ba đào. Hãy nghe Gina Lombroso trong cuốn Tâm hồn đ àn bà đã nói cách chí lý: 'Chính bởi ái tình của đ àn ông nối chặt với sự khoái lạc chiếm cứ vào họ yêu đàn bà nào họ chưa làm chủ được, hơn là người đã thuộc quyền họ, họ yêu vị hôn thê hơn là vợ của họ.
Muốn nắm tâm hồn bạn trai mà bỏ qua khía cạnh nầy thì nhất định hỏng. Bởi đầu óc siêu thoát họ thấy cách chung cuộc đời là ảo mộng, giả dối, không có cái gì đáng tha thiết. Có bộ phận lớn lên cách độc lập.
Biết bao nhiêu trường hợp chối, xin lỗi làm cho người bàng quan tưởng đa số đ àn ông khờ. Cái buồn của họ hiu hắt, nhẹ nhàng mà bảng lảng như thu về trong lòng người cô phụ. Đối với bất cứ người nữ nào kể cả người yêu của mình, bạn trai hay có tướng diện tự cao.
Nó chưa pha màu sắc của nhục tình. Trong cuộc xã giao ít tế nhị và không mềm dẻo bằng bạn gái. Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe.
Thí dụ tôi dẫn ra đây nói lêntính vô tư cao cả của bạn trai. Đấng Quan phòng không những chỉ chuẩn bị cho bạn những cơ quan để truyền sinh mà còn cho bạn bao nhiêu đứctính như cường dũng, sáng suốt, đảm đương và cho người bạn trăm năm của bạn những đức tính hiền dịu, tế nhị, hy sinh. Nói vậy không phải bạn trai cần bắt chước những góc cạnh yếu hèn của phụ nữ.
Ngoài luật lệ hôn nhân , nó là việc cấm, sinh trong tội. Nam giới, trong đó có bạn trai, mang nặng bản năng ích kỷ nầy, nhưng là một thứ ích kỷ không có ác ý, không mưu cơ. Ai nói gì họ cũng nam mô vâng, dạ.
Đó là chỗ yếu của bạn trai. Chúng ta sẽ bị những người xung quanh xa lánh, thù hại và nhất lá óc ấy, làm cho chúng ta nông nỗi, nghèo nàn đi dần dần. Phần nhiều là những bạn trai có tướng đ àn bà, ăn nói tiểu thư.
Về cơ quan sinh dục, tôi đã trình bày theo khoa học trong cuốn Đời Uyên Ương ở chương ba. Không có gì họ lưu tâm bằng kiếm được miếng ăn manh mặc và ở yên thân. Họ trở về sự bình an nội tâm.