Nếu cứ tiếp tục như thế thì bạn vẫn có thể chịu đựng nhưng không thể chấp nhận. à còn nhớ thủa ấy tôi luôn ngồi ngay sát bảng và trong những giờ quằn quại toát mồ hôi đó có lần tôi lỡ đánh một tiếng rắm xuống lớp điều đó làm tôi còn ngượng ngập cả mấy buổi sau dù không biết có ai biết đó là tiếng rắm của tôi giữa những cô cậu học trò ngồi san sát nhau như gia súc bị tống lên xe chở đến lò mổ… Tôi không chấp nhận một cuộc sống nghèo khó với những năng lực mà tôi tin là mình có.
Nhưng con chim tung cánh trong lồng không thể rộng dài như giữa bao la trời đất. Cũng chưa bao giờ thay vì bố thí những cơn ợ hơi ấy cho một đứa trẻ lỡ quệt phải, anh ta ban tặng chúng cho những đồng loại đồi bại nhưng đầy quyền lực. Đi ra chợ Đồng Xuân chọn hàng, vất vả đèo về, rồi bán được lãi cũng thú vị lắm chứ.
Tôi tự hỏi mình đang làm trò gì đây. Ngồi im, chép bài, ra chơi thì vẽ hoặc đọc truyện. Cái mặt, cái bộ dạng mình bình thản và nhơn nhơn quá.
Nhưng lại lo sẽ chết yểu và lãng nhách khi mới vào quá nông. Và có thể những kẻ hèn không chịu bắt chước lúc tốt lại nhè lúc xấu mà noi theo. Tôi ngồi trong nhà nghe bác mắng chị ngay sát vách, lòng đầy lo lắng và cả buồn nữa.
Nhưng mà sau đó thì sao? Có mèo lại hoàn mèo? Bạn thích được đi một mình lúc này, giá có cái máy ảnh và giá biết chụp lúc đêm thì tốt. Thế là cứ nằm cho ý nghĩ tràn lên, dâng ngập người. Vào ngủ tiếp đi con.
Mọi người bắt đầu thấy cần xích lại gần nhau và biết tận hưởng cuộc sống. Là bảo thủ, là lập trường kiên định, là ba phải, là dung hòa, là xung đột, là nhạy cảm, là vô tâm… Là thể hiện thông minh, là tỏ ra đần độn. Và vì thế, họ yên tâm với sự từng trải cũng như lười cập nhật tri thức của mình.
Hôm đầu đến ngủ nhà bác, bạn cũng nghe cái tiếng ấy, khác với các loại chuông khác, mà không biết là cái gì, cứ tưởng mình mơ. Tôi khóc vì còn chưa trả lời được câu hỏi loài người đến thời đại này (với sự di truyền những tinh túy và cơ hội lớn để tiếp xúc với tri thức) liệu đã đủ năng lực để dung hòa, để không tôn sùng tuyệt đối hay phủ định sạch trơn bất cứ thứ gì. Học tốt và nên người? Là một nhà thơ thiên tài và để có được danh hiệu ấy, bạn phải âm thầm nhẫn nhục trong nhiều năm, như thế đủ chưa? Bác gái nói Bác chỉ cần cái danh tiếng.
Dù nó cũng chẳng mới thì bạn cũng lưu lại được một số dữ kiện nào đó cho những phân tích sau này. Trong đầu óc bạn đầy rẫy những bức tường lửa. Và nàng mỉm cười với ta trong cơn đau.
Tôi bảo: Chào chú. Tôi đốt chút, chả hả hê gì. Rồi: Mình giúp nó cái này thì nó phải ơn mình thế này.
Thưa chú, tôi không phải là đứa để chú đối xử như một con chó. Tôi chẳng cần biết tương lai để làm gì. Bác không hài lòng một tí nào.