Phương thức tư duy Sáu chiếc mũ khác hẳn với quá trình tư duy tranh luận truyền thống. Sự nhạy cảm được thể hiện nhờ vào việc sử dụng chiếc mũ đỏ trong những tình huống như thế này là rất quan trọng. Sẽ chỉ có một kết luận được mọi người cùng bàn bạc, nhất trí và đưa ra.
Tuy nhiên, chiếc mũ xanh có thể dành ra một thời gian và sự trọng tâm để mọi người cố gắng là những người sáng tạo hơn. Chiếc mũ xanh tư duy xác định vấn đề và định hình những câu hỏi. Mọi người chờ đợi điều đó
Lạc quan thái quá thường dẫn đến thất bại, mặc dầu không hẳn lúc nào cũng vậy. Giá trị của toàn bộ hệ thống tư duy có thể bị phá huỷ nếu có ai đó được phép ngắt lời trình bày của người khác bằng những nhận định kiểu như trên. Mục đích của chiếc mũ đen tư duy là chỉ ra phương án thay thế nào là không thể và không sử dụng được.
…Trước khi anh làm bất cứ điều gì khác, tôi muốn anh sử dụng chiếc mũ vàng và nói cho tôi biết anh nghĩ gì về cách tiếp cận mới. Ví như sự phán xét ở toà án, ban bồi thẩm đôi lúc không thống nhất được quan điểm với nhau, dù với bất kỳ chứng cứ gì. Nhưng mọi người không sử dụng chiếc mũ trắng để tạo ra những ý tưởng mới.
Nhiều người tin rằng sử dụng tư duy lôgíc, chúng ta sẽ xem xét được mọi phương án có thể. …Chiếc mũ đen chỉ ra rằng loại bật lửa mới với giá rẻ sẽ ảnh hưởng xấu đến doanh số bán hàng của chúng ta. Theo cách tư duy chiếc mũ trắng, những quan điểm mang tính cá nhân không được chấp nhận.
Các nhà đầu tư bản chấn cũng chính là các nhà đầu cơ, mặc dầu từ này thường được dùgn để chỉ giới chủ thầu xây dựng hoặc các nhà đầu cơ tiền tệ. Có một số người chọn cách bất đồng quan điểm với người khác nhằm thể hiện bản thân mà không hề xem xét đúng sai. Ba thẩm phán hoặc ba hội thẩm viên đảm nhiệm nhiệm vụ sử dụng chiếc mũ trắng để
… Những chiếc ô và sự quảng cảo. Đó phải là những lý lẽ chân thực chứ không phải là những lý lẽ được chấp nhận chỉ bởi người nêu lên những lý lẽ đó là những người giỏi thuyết phục. Họ tin rằng nếu họ chỉ ra những điểm yếu của người khác, thì người đó sẽ tìm cách hoàn thiện bản thân.
Một chức năng vô cùng quan trọng của chiếc mũ đen tư duy là chức năng đánh giá rủi ro. Sẽ chỉ có một kết luận được mọi người cùng bàn bạc, nhất trí và đưa ra. Khái niệm chiếc mũ tư duy sẽ phát huy vai trò một cách tốt nhất khi nó trở thành ngôn ngữ.
Tôi thấy rằng sẽ rất nguy hiểm nếu ta quan niệm nhầm lẫn về 2 chiếc mũ tư duy này, bởi có thể xảy ra trường hợp một người sẽ cảm thấy rằng chiếc mũ vàng tư duy không thích hợp với anh ta chỉ vì anh ta không phải là một người sáng tạo. Đó phải là những lý lẽ chân thực chứ không phải là những lý lẽ được chấp nhận chỉ bởi người nêu lên những lý lẽ đó là những người giỏi thuyết phục. Và tiếp đến là những biện minh nối tiếp với biện minh.
Chiếc mũ vàng cũng là chiếc mũ của sự kiến thiết và sự phát sinh. Mặt dầu mọi người có thói quen muốn tranh luận, nhưng khi sử dụng chiếc mũ đen, mọi người phải từ bỏ thói quen đó. Giờ tôi muốn biết quan điểm của anh theo chiếc mũ xanh lá cây.