Vì vậy vấn dề quan trọng là bạn phải biết thế nào là một công ty tuyệt vời, để nhận ra nó khi bạn nắm trong tay. Nhưng bạn chắc sẽ đồng ý chi ra 100 triệu đôla cho một công ty nếu kiếm được 20 triệu đôla mỗi năm. Bạn đã thấy xu hướng chưa? Bạn có nghĩ mình dự đoán được những công ty này sẽ bán món gì trong mười lăm năm nữa không? Nếu bạn làm được, thì bạn có thể chính là một Warren Buffett tiếp theo.
Nếu bạn sở hữu một công ty có nhiều tiềm năng sẽ mang lại số tiền cực kỳ lớn, bạn chắc sẽ chăm sóc nó cẩn thận, nuôi dưỡng nó và xây dựng nó thành một công ty giỏi nhất trên thế giới. Trong thế giới kinh doanh, rất nhiều việc được hành động một cách đối phó. Hỏi nhà tư vấn liệu bạn có gặp vấn đề gì không thì ông ta sẽ tìm ra cho bạn một vấn đề - ngay cả khi bạn không có vấn đề gì.
Thế nào là tình hình thuận lợi? Một thị trường đang có chiều huớng suy giảm, một ngành công nghiệp suy thoái, một sự kiện đột biến không hủy diệt hoàn toàn một thực thể kinh doanh vĩ đại, một vụ bán đổ bán tháo - đây là những yếu tố tạo nên những tình huống đôi khi khiến cổ phiếu của những công ty vĩ đại được bán với giá cực kỳ thấp. Nếu bạn muốn giải thích được tại sao bạn mắc sai lầm, bạn cần phải biết giải thích về những gì bạn đà làm đúng, và tại sao bạn lại chọn làm như vậy. Hãy tỉnh táo đi, lúc bạn có được thông tin tay trong, thì tất cả những người khác cũng đã biết rồi và đã đưa ra các quyết định giao dịch dựa trên thông tin này.
Vì vậy các nhà quản lý quỹ trở thành nộ lệ cho những ước muốn kiếm tiền trong ngắn hạn của khách hàng, và họ phải tham gia vào trò chơi đánh bóng ở bất cứ cú ném nào sượt ngang dù tỉ lệ lợi nhuận rất thấp. Nếu có đủ thông tin tay trong và một triệu đôla, bạn có thể trắng tay trong vòng một năm. Nếu ông không thể giải thích được, nghĩa là ông chưa thật sự hiểu, ông sẽ không đầu tư vào một công ty ông không hiểu rõ - và bạn cũng thế.
Chúng ta đã chứng kiến những trường hợp này xảy ra trong thực tế - một sản phẩm chất lượng mà chúng ta đã quen sử dụng, bỗng nhiên nhà sản xuất hạ thấp chất lượng, thế là chúng ta thôi sử dụng và chuyển sang một sản phẩm khác. Nếu bạn nhớ đến điều này, Tốt nhất bạn không nên làm nếu bạn biết điều đó là sai, bởi nếu bị bắt quả tang, cái giá phải trả có khi quá đắt so với khả năng của bạn.
Sự bất ổn trên thị trường chứng khoán dẫn đến hoảng sợ, và hoảng sợ gây ra các vụ bán đổ bán tháo, làm giảm giá cổ phiếu bất kể tiềm năng kinh tế dài hạn của công ty. Ông thích đợi cho cổ phiếu được giao dịch một thời gian và cái nhìn ngắn hạn của thị trường chứng khoán đã làm cho giá cổ phiếu bị đẩy xuống một cách không xứng đáng. Wall Street kiếm tiền nhờ năng động.
Nếu bạn để bản thân mất kỷ luật trong những chuyện nhỏ, bạn có thể cũng sẽ mất kỷ luật ở những chuyện lớn. Bài học lịch sử mà nhiều người không học được là khi công ty bị định giá quá cao so với giá trị kinh tế dài hạn, như vẫn thường xảy ra trong một thị trường giá lên, thì bất cứ thay đổi nào trong ngọn gió hy vọng cũng sẽ làm giá cổ phiếu rớt thảm hại và cuốn đi toàn bộ những nhà đầu tư nào đã trả giá quá cao. Ngoài kia có những chiếc đinh đang nằm đợi bong bóng, và khi hai thứ này gặp nhau, một loạt những nhà đầu tư sẽ được học lại những bài học đã cũ.
Tình trạng này xảy ra cực đại khoảng mỗi ba mươi năm, thường đi kèm với sự xuất hiện của một công nghệ mới. Nhưng mỗi lần bạn đưa ra quyết định đầu tư, vẫn có khả năng nó sai. Lần đầu tiên là vào thời đỉnh điểm của thị trường giá lên trong cuối thập niên 1960, và lần thứ hai là đỉnh điểm giá lên trong cuối thập niên 1990.
Từ năm 1981 đến 1993, trong suốt 12 năm, tôi chính thức là con dâu của Warren Buffett, nhà đầu tư thành công nhất thế giới và đồng thời cũng là nhà hảo tâm lớn nhất thê' giới. Giá càng tăng thì thương vụ càng kém hấp dẫn, và nếu giá tăng quá cao, nó có thể là một thảm họa. Họ có một hệ thống nhượng quyền rất tốt với chi phí thấp, nhưng trong một nỗ lực ngắn hạn nhằm thu hút thêm khách hàng, họ đã để mất kỷ luật khi bán bảo hiểm và gần như chấp nhận bảo hiểm cho bất cứ ai mà không tăng phí bù đắp cho rủi ro.
Nếu bạn sẽ nắm giữ cổ phiếu trong suốt 5 năm, bạn không cần phải quan tâm đến thị trường chứng khoán định giá như thế nào trong khoảng thời gian từ năm thứ nhất đến năm thứ tư. Bài học là hãy tập trung vào những gì mình biết để không bị đánh giá ngu ngốc, và nhờ đó biết đâu bạn có thể trở thành người siêu giàu có, mặc dù ngay cả bạn không biết đọc biết viết. Đồng thời chúng cũng là tiêu chuẩn xác định được kỳ vọng của người tiêu dùng dành cho sản phẩm của mình.